BỆNH BÉO PHÌ
Dịch bệnh béo phì ra đời
Dịch bệnh bắt đầu vào cùng thời điểm trong lịch sử khi chính phủ Hoa Kỳ và các chuyên gia dinh dưỡng bắt đầu thúc đẩy chế độ ăn nhiều carbs và ít chất béo. Thực phẩm chế biến cao bùng nổ về tính sẵn có và phổ biến. Không tốn kém tại máy tính tiền, chúng gây rắc rối cho lượng đường trong máu và hệ tiêu hóa của chúng ta. Chúng bị tước bỏ chất xơ và các chất dinh dưỡng tự nhiên, được thiết kế để tạo ra các phản ứng giống như gây nghiện (“Món ăn không thể ăn chỉ một lần!”). Chúng cũng chứa một loạt các hóa chất không tự nhiên – một số được thêm vào có chủ ý và một số khác làm dư lượng.
Sự phổ biến của thực phẩm chế biến mang lại sự gia tăng tương ứng trong một loạt các tình trạng mãn tính gây tử vong và suy nhược, chẳng hạn như bệnh tiểu đường và bệnh tim. Bất cứ nơi nào trên toàn cầu thực phẩm chế biến được giới thiệu, những bệnh này tăng lên; Đôi khi ở những nơi mà chúng hiếm hoặc không tồn tại.
Lý thuyết CICO
Lý thuyết lâu đời nhất về bệnh béo phì được gọi là “calo nạp vào, calo tiêu hao” hay CICO. Đó là một phép toán đơn giản – ăn nhiều hơn mức bạn đốt cháy, bạn sẽ béo thêm và ngược lại. Không quan trọng bạn ăn gì, chỉ tính lượng calo. Các nhà khoa học gọi đây là mô hình “cân bằng năng lượng”.
Tư duy CICO in hằn trong suy nghĩ của chúng ta và vẫn là điểm khởi đầu “đi đến” cho cách chúng ta suy nghĩ và hành động về chế độ ăn kiêng.
Thực tế cho thấy cơ thể con người là một cỗ máy vi diệu. Nó tự động điều chỉnh khi lượng thức ăn đầu vào thay đổi. Quá trình đốt và lưu trữ rất phức tạp và bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố.
Chế độ ăn kiêng low carb
Những thiếu sót của CICO đã dẫn đến một lý thuyết béo phì nổi tiếng thứ hai, được giới thiệu cho chúng tôi thông qua chế độ ăn kiêng thường được gọi là “low carb”. Các nhà khoa học gọi đó là lý thuyết carbohydrate-insulin.
Theo Mô hình Carbohydrate-Insulin (CIM) của bệnh béo phì, gần đây tăng tiêu thụ carbohydrate chế biến, tải lượng đường huyết cao tạo ra sự thay đổi nội tiết tố thúc đẩy calo lắng đọng trong mô mỡ, làm trầm trọng thêm cơn đói và chi tiêu năng lượng thấp hơn.
Thay vì cộng và trừ calo đơn giản, nó tập trung vào hàm lượng carb và cách cơ thể chúng ta tạo ra và lưu trữ chất béo để đáp ứng với các tỷ lệ carbs, chất béo và protein khác nhau. Khoa học tập trung vào cách carbs kích thích sản xuất insulin và tạo ra các tế bào mỡ mới.
Tăng insulin máu, nguyên nhân gốc rễ của bệnh béo phì
Một câu hỏi rất khó giả thích được bằng hai lý thuyết trên, đó là: “Tại sao tôi ăn ít hoặc không ăn tinh bột mà vẫn bị béo phì?”
Ngày càng nhiều bằng chứng khoa học cho thấy:
Sự cân bằng bình thường giữa Insulin, Yếu tố tăng trưởng giống insulin (IGF-I) và Hormon tăng trưởng (GH) có liên quan đến chất nền và chuyển hóa năng lượng.
Theo quan điểm tiến hóa phổ biến, insulin thúc đẩy lưu trữ năng lượng trong điều kiện dư thừa năng lượng, trong khi GH thúc đẩy huy động lipid và oxy hóa khi thức ăn thưa thớt.
Những yếu tố nào gây tăng insulin máu?
Các yếu tố di truyền, môi trường và chế độ ăn uống có liên quan đến tăng insulin máu.
+ Bằng chứng cho thấy siêu đáp ứng của tế bào β có thể là nguyên phát.
+ Lượng chất dinh dưỡng dư thừa kích thích bài tiết insulin, lưu trữ chất béo và do đó kháng insulin.
+ Monoglyceride thường được thêm vào với số lượng nhỏ vào các sản phẩm thực phẩm thương mại. Nó đã được chứng minh trong ống nghiệm rằng mono-oleoylglycerol kích thích bài tiết insulin ở nồng độ glucose cơ bản là 3,0 mmol / L.
+ Hơn nữa, chất làm ngọt nhân tạo (như saccharin) cũng kích thích giải phóng insulin trong các tế bào β tuyến tụy bị cô lập.
+ Các loại oxy phản ứng (ROS) là các phân tử phản ứng hóa học có chứa oxy.
+ Vai trò kích thích của axit amin trong bài tiết insulin. Arginine và các axit amin chuỗi nhánh như leucine có thể hoạt động như các chất tiết insulin mạnh mẽ.
+ Các yếu tố môi trường trong quá trình phát triển trong tử cung có thể làm thay đổi vĩnh viễn cấu trúc, sinh lý và sự trao đổi chất của cơ thể.
+ Trong các mô hình động vật tiếp xúc với sữa công thức giàu carbohydrate trong thời kỳ bú sữa dẫn đến lập trình trao đổi chất vĩnh viễn của tăng insulin máu trong suốt tuổi trưởng thành.
+ Tiếp xúc với các hóa chất gây rối loạn nội tiết có thể đóng vai trò sinh lý bệnh trong sự phát triển của tăng insulin máu.
Các hóa chất chúng ta hấp thụ khi ăn: các thành phần như fructose, sucralose và bột ngọt; những chất được giải phóng từ bao bì như bisphenol-A (BPA) và phthalates; và dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và thuốc diệt cỏ. Chúng ta cũng hấp thụ một số trong số chúng thông qua việc hít thở bụi trong nhà và tiếp xúc với da.
Do thành phần của nó, các hóa chất này có thể gây ra bài tiết insulin cao hơn.
Tăng insulin máu dẫn đến béo phì như thế nào?
Tăng insulin máu từng bước lần lượt gây ra bài tiết IGF-I tăng cao. IGF-I tăng cao sau đó ức chế bài tiết GH xuống mức thấp hơn bình thường.
Kết quả là nồng độ Insulin: GH thay đổi tăng. Liên tục thúc đẩy lưu trữ năng lượng
Thực nghiệm cho thấy chỉ một vài ngày ăn quá nhiều có thể ngăn chặn rõ rệt sự tiết GH trước khi tăng cân có thể đo lường được.
Vì insulin có tác dụng chống lipolytic mạnh, tăng insulin máu ban đầu sẽ dẫn đến tích tụ mỡ thừa.
Sự thay đổi tỷ lệ Insulin-GH này cản trở sự phân hủy lipid và thúc đẩy lưu trữ năng lượng và tổng hợp lipid hơn nữa và do đó thúc đẩy béo phì.
Tăng insulin máu là yếu tố ban đầu rất quan trọng của bệnh béo phì.